
Treści umieszczone na blogu nie pochodzą z AI. Ich źródłem jest najczęsciej dostepna literatura, publikacje naukowe, wiarygodne witryny internetowe, lub są to treści własne.
Osteoartroza (OA) jest definiowana jako zaburzenie dotyczące chrząstki staowej, które charakteryzuje się uszkodzeniem tej chrząstki, powstawaniem osteofitów oraz przebudową kości, a także rozwojem nieproawidłowości dotyczących tkanek okołostawowych , np. błony maziowej, kości podchrzęstnej, mięśni, ścięgien i więzadeł.
Dodatkowo u zwierząt dotkniętych chorobą rozwija się łagodny, nieropny stan zapalny. Osteoartrozę należy różnicować z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RA), będącym klasycznym przykładem pierwotnej układowej choroby autoimmunologicznej, w przebiegu której dochodzi do uszkodzenia kości i erozji chrząstki stawowej.
OA i choroba zwyrodnieniowa stawów (DJD- degeneretive joint disease) są synonimami określającymi chorobę, którą bardzo często, choć niesłusznie, zamiennie określa się zapaleniem stawów, zwyrodnieniem stawów, reumatyzmem itp. Dla przypomnienia do zwyrodnień stawów dochodzi po uprzednim urazie stawu lub w wyniku dysplazji stawu. {1}
OA jest zaburzeniem o charakterze zapalnym, choć nie zawsze towarzyszy mu wzrost liczby białych ciałek krwi w mazi stawowej, obserwowany w przebiegu innych typów zapaleń stawów. {2}
W przebiegu osteoartrozy dochodzi do uszkodzenia i utraty chrząstki, przebudowy kości oraz rozwoju przejściowego stanu zapalnego. Zmiany w kości podchrzęstnej, błonie maziowej oraz więzadłach można wykazać już we wczesnej fazie choroby, jednocześnie obserwuje się zwiększoną, konkurencyjną w stosunku do degradacji, syntezę macierzy chrzęstnej. Błędne koło procesów katabolicznych/anabolicznych pojawiające się w przebiegu OA nie jest jeszcze w pełni zrozumiałe. Pomimo tego, że chrząstka wykazuje pewien endogenny potencjał naprawczy, jej uszkodzenia mogą być nieodwracalne, jeśli mechanizmy kompensacyjne zostały wyczerpane lub gdy zaburzenia równowagi pomiędzy procesami anabolicznym i katabolicznymi są zbyt duże.
Zmiany patologiczne rozwijające się w stawach objętych zapaleniem objawiają się ich niestabilnością i bolesnością. Jest to bardzo złożony stan. Rozwój OA, która jest uszkodzeniem mechanicznym o podłożu chemicznym, jest napędzany przez niewystarczające mechanizmy naprawcze. {1}
Problem jest na tyle poważny, że Osteoarthritis dotyka 1 na 5 psów w USA. Jest to głowna przyczyna przewlekłego bólu u psów. Przyjmuje się, że u około 10-12 milionów psów w Stanach Zjednoczonych obserwuje się objawy OA. Statystycznie lekarz weterynarii miesięcznie ma kontakt z około 45 psami z zapaleniem stawów, spośród których u 21% objawy stwierdzone w czasie pierwszego badania klinicznego są oceniane jako ciężkie, u 38% jako średnio ciężkie, a u 41% jako łagodne {3}. Zauważyć należy, że dane statystyczne powyżej przedstawione to nie są najnowsze dane, tylko sprzed 2000 rok. Wnioskować należy więc, że wraz ze wzrastającą populacją zwierząt domowych (schorzenie dotyczy również KOTOW!) oraz bardziej celowaną i skrupulatną diagnostyką weterynaryjną liczby te będą jeszcze wyższe.
Typowo w grupie ryzyka znajduje się pies w średnim wieku lub starszy, rasy duże lub olbrzymie, z nadwagą lub z otyłością. U psów otyłych, a więc często u osobników starszych, stawy są nadmiernie obciążane. Choroba może się rozwijać wtórnie w następstwie działania nieprawidłowych sił na zdrowe stawy (np. uraz, niestabilność), bądź w sytuacji, gdy uszkodzone stawy (np. na skutek dysplazji czy wad rozwojowych) poddawane są prawidłowym fizjologicznym obciążeniom. {1}
W dzisiajszych czasach, kiedy rozwój rehabilitachi i fizjoterapii zwierząt wraz z ortopedią weterynaryjną przeżywa swój boom, odpowiednia diagnostyka przestaje być w wielu miejscach problemem. Wiek starości u zwierząt ma swoje oczywiste cechy i nie wynaleziono na nią lekarstwa, jednak w bardzo wielu przypadkach jesteśmy temu pacjentowi w stanie częściowo pomóc lub zdecydowanie zwiększyć komfort życia. Dobrze jest chcieć to zrozumieć i chcieć to zauważyć. Starość nie powinna być wymówką do wszystkiego. „On tak ma” także, „Jest otyły bo jest stary” to nie jest żadne usprawiedliwienie. Dbajmy o swoje psy i koty bo tak krótko żyją, a polegają na nas w każdym aspekcie swojego jestestwa.
Ból jest najczęstszym objawem towarszyszącym zwyrodnieniu stawów (OA). Klinicznie ból manifestuje się kulawizną. W czasie badania klinicznego zwierzęcia z kulawizną należy ustalić, czy nie jest ono w stanie obciązyć konczyny, czy nie chce jej obciążać. Niemożność obciążenia kończyny może być spowodowana zmianami w układzie mięsniowo-szkieletowym, np. przykurczami stawów czy zanikami mięsniowymi. U pacjentów z takimi nieprawidłowościami należy wdrożyć fizjoterapię. Z kolei niechęć do obciążania kończyny zwykle ma związek z jej bolesnością i jest zachowaniem, którego celem jest uniknięcie bólu. {4}
Badania poświęcone osteoartrozie dotyczą przede wszystkim chrząstki stawowej, natomiast leczenie pancjenta jest nakierowane na zniesienie bólu. Ponieważ chrząstka stawowa nie jest unerwiona, odczuwanie bólu ma związek z nieprawidłowościami dotykającymi struktur okołostawowych. Stymulacja chrząstki stawowej nie powoduje powstawania bólu. Podobnie stymulacja błony maziowej, mało kiedy objawia się bolesnością. {4}
Ból powstający w przebiegu OA jest następstwem złożonych interakcji pomiędzy zmianami strukturalnymi w stawach, zaburzeniami biochemicznymi w ich obrębie, mechanizmami decydującymi o przetwarzaniu czucia bólu zarówno na poziomie obwodowym jak i centralnym oraz wrodzoną nocycepcją. {1}
Przyczyny bolenośći stawów są różne, ale upraszczając można powiedzieć, że psy (i koty) kuleją, ponieważ nie mogą lub nie chcą prawidłowo obciążąć jednej bądź kilku kończyn. Ból towarzyszący OA nasila się w miarę postę;pu choroby. W późnym stadium choroby ból jest stałym jej objawem i towarzyszy niemal każdej aktywności ruchowej oraz wszystkim zachowaniom.
Pozdrawiam serdecznie, a o mnie można przeczytać TUTAJ.
Edyta Gajewska
Źródło:
{1} Fox, S. Terapia multimodalna choroby zwyrodnieniowej stawów u psów, Wrocław 2017
{2} Yuan G.H. Masukp- Hongo K., Kato T. et.al., Immunologic intervenztion in the pathogenesis of osteoarthritis, „Arthritis Rheumatol” 2003
{3} Pfizer Animal Health proprietary market search survey of 200 veterinarians, 1996.
{4} Hadler N., Why does the patient with OA hurt?, Osteoarthritis, Oxford University Press: New Your 1998.